Türkiye Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat Çelik, çiftçi ve küçükbaş hayvan yetiştiricilerinin sosyal güvenlik sorunları ve çözüm önerileriyle alakalı çeşitli açıklamalarda bulundu.
Genel Başkan Çelik, çiftçi ve yetiştiricilerin sigorta primlerini ödeyecek durumda olmadıklarını belirterek “ Çiftçilerin ödedikleri asgari sigorta primi, brüt asgari ücretin yüzde 34,5 oranına tekabül etmektedir. Buna göre 4 bin 628 lira tutarında olan sigorta primini çiftçi ve yetiştiricilerimizin ödemesi oldukça zor görülmektedir. Çiftçilerimizin çok önemli bir bölümünün yeterli gelir seviyesine ulaşamamaları sebebiyle sosyal güvenlik çatısı altına giremedikleri, sigorta primlerini ödeyemedikleri ve sosyal güvenceden yoksun kaldıkları gerçeği göz önüne alınarak çiftçi ve yetiştiricilerin sigorta primlerini rahatça ödeyebilmesi açısından brüt asgari ücretin yüzde 14’ünü çiftçi ve yetiştiriciler, yüzde 20,5’unun da Devlet tarafından ödenmesi sağlanmalıdır.” dedi.
TÜDKİYEB Genel Başkanı Çelik, küçükbaş hayvan yetiştiricilerinin de sosyal güvenlik konusunda büyük bir mağduriyet yaşadıklarının altını çizerek “ Küçükbaş hayvan yetiştirici sayımız 280 bin civarında olup 50 baş ve daha altında hayvan sayısına sahip olunan işletme sayısı yüzde 53 civarındadır. Verimli veya kârlı bir işletme büyüklüğünü 300 baş olarak kabul ettiğimizde 50 başlık işletmelerin zar zor ayakta kalmaya çalıştıkları bir ortamda işletme sahiplerinin sosyal güvenlik primlerini ödeyebilmelerinden bahsetmek mümkün değildir. Dolayısıyla yetiştiricilerimizin önemli bir çoğunluğu, sigorta primlerini ödeyemedikleri için gerek kendileri gerekse eş ve çocukları sosyal güvenceden yoksundurlar. Sonuç itibarıyla ülkemiz tarım ve hayvancılığının sürdürülebilir olmasında önemli bir etken olan tüm çiftçi ve yetiştiricilerimizin sosyal güvenlik konusu öncelikli olarak çözüme kavuşturulmalıdır” dedi.
Çobanların sosyal güvenceden yoksun olmalarının halen büyük bir sorun olarak devam ettiğini belirten Çelik, açıklamasında şu ifadelere yer verdi;
“ Çobanların sosyal güvenlik sorunları mutlak surette çözülmelidir. Tarımsal Desteklemeler kapsamında 2014 yılından beri çoban istihdam desteği devam etmektedir. Ancak en az 5 aylık sigorta priminin Sosyal Güvenlik Kurumuna kesintisiz ödenmesi ve sürü yöneticisi sertifikası sahibi olmaları şartı aranmaktadır. Yetiştiricilerimizin birçoğu bu primleri ödemekte zorluk çekmektedirler. Ayrıca yetiştiriciler sigorta primlerini ödeme gayreti içinde olmalarına rağmen zaman zaman ödeyemedikleri aylara ilişkin sigorta borçlarından dolayı çoban istihdam desteğini alamamaktadırlar. Yetiştiricilerin destekleme başvuru tarihi öncesindeki ayda SGK’na kayıtlı olmak şartıyla sigorta prim borçlarının ödenip ödenmemesine bakılmaksızın çoban istihdam desteğinin ödeneceği yıla ilişkin 6 aylık SGK işçi ve işveren prim tutarlarının tamamının destek ödemelerinin başlayacağı aydan itibaren 6 ay boyunca desteklemeleri ödeyen Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Çoban İstihdam Desteği olarak SGK’na ödenmesi sorunun çözümünü sağlayacaktır.
Diğer taraftan, İŞKUR tarafından verilen istihdam teşviklerinde bir nevi çoban işçi olan küçükbaş hayvan yetiştiricileri ve yanlarında istihdam ettikleri çobanlarının da yasada diğer işçiler için verilen teşvikler çerçevesinde sigorta primlerinin karşılanması sağlanmalıdır. Ayrıca Küçükbaş hayvan yetiştiricilerinin sosyal güvenlik sorunlarının çözümü için çok önemli bir husus ta yetiştiricilerin ödenmemiş sigorta prim borçları ile henüz vadesi gelmemiş sigorta prim tahakkuklarının ödenmesinde geçmiş yıllarda olduğu gibi T.C. Ziraat bankası tarafından faizsiz kredi desteği sağlanmalıdır. Bu ve benzeri sorunların çözüme kavuşturulması çoban sıkıntısının had safhada olduğu günümüzde oldukça önem arz etmektedir.”
